7 grudnia 2021 r. odbyła się (zdalnie) kolejna konferencja EUSEA. Jej motto brzmiało „Więcej niż konferencja”, gdyż celem tegorocznego spotkania były m.in. uczczenie dwudziestej rocznicy powstania organizacji. Spotkało się ponad 300 uczestników z 30 krajów, w tym pozaeuropejskich, takich jak Australia, Malezja, Tajlandia, Chiny, RPA.
EUSEA to platforma wymiany wiedzy, doświadczeń oraz nowych pomysłów. To organizacja otwarta na cały świat. Jej członkowie, którymi są zarówno instytucje jak i osoby fizyczne, pochodzą nie tylko z Europy, ale i spoza niej. Sercem EUSEA jest pełne pasji grono praktyków działających nie tylko na rzecz dialogu pomiędzy naukowcami i społeczeństwem, ale także na rzecz zwiększenia zaangażowania społecznego w badania naukowe. W 2017 roku zmodyfikowano nazwę organizacji na Europejskie Stowarzyszenie Organizacji zaangażowanych w naukę. EUSEA to dziś rodzina 120 instytucji i osób fizycznych z 29 krajów – są wśród nich festiwale nauki, uczelnie i instytuty badawcze, muzea, fundacje, instytucje technologiczne, organizacje pozarządowe i inne. Dolnośląski Festiwal Nauki jest członkiem EUSEA od początku istnienia organizacji.
Dwadzieścia lat temu, w kwietniu 2001 roku w Gothenburgu spotkało się sześcioro aktywnych pasjonatów popularyzacji nauki, a byli to: Joachim Lerch (Niemcy), Magdalena Fikus (Polska), Annika Lotzman-Dahl (Szwecja), Peter Rebernik (Austria), Janneke Voltman (Holandia) i Mikkel Bohm (Dania). Joachim Lerch, który w 2000 roku organizował pierwszy festiwal nauki w Niemczech stwierdził, że dobrze byłoby, gdyby organizatorzy festiwali nauki i wszelkich wydarzeń popularyzujących naukę z Europy mogli wspierać się wzajemnie poprzez wymianę doświadczeń i pomysłów. Tak powstała idea utworzenia EUSCEA (European Science Events Association), czyli Europejskiego stowarzyszenia organizatorów wydarzeń popularyzujących naukę.
Peter Robernik, Joachim Lerch, Mikkel Bohm, Janneke Voltman
Herbert Muender, Leonardo Alfonsi, Jan Riise, Markus Weißkopf (byli prezydenci EUSEA), Annette Klinkert (obecna Sekretarz Generalna), Cissi Askwall (obecna Prezydent EUSEA)
W dniach 6-7 grudnia 2001 roku przedstawiciele 37 organizacji z 23 krajów wzięli udział w konferencji założycielskiej EUSCEA, która odbyła się w Wiedniu. Utworzono wtedy European Science Events Association (EUSCEA), czyli europejskie stowarzyszenie organizatorów wydarzeń popularyzujących naukę. Akronim EUSCEA z czasem zmieniony został na EUSEA. Na krótkim filmie (link poniżej) można posłuchać o początkach organizacji.
Popołudnie 7 grudnia br. było czasem spojrzenia wstecz i w przyszłość. Byli prezydenci EUSEA, Herbert Muender, Leonardo Alfonsi, Jan Riise, Markus Weißkopf, Mikkel Bohm wspominali początki organizacji i podkreślali jej nieustającą przydatność dla społeczności animatorów nauki.
Dr. Margaret Heffernan, pisarka i biznesmenka oraz Linden Farrer z Komisji Europejskiej skupili się na przyszłości. Dr. Heffernan próbowała w kontekście trwającej epidemii odpowiedzieć na pytanie „Czy jesteśmy gotowi wrócić do normalności?”. Wyjaśniła, jakie są cechy zespołów skutecznych i kreatywnych, gotowych na konstruktywne spory i trudne wyzwania. Według badań potrzebna jest empatia, równy wkład i wysoki odsetek kobiet w zespole. We współpracy ważne jest to, by różni ludzie wnosili zróżnicowany wkład do wspólnych zasobów wiedzy, a nie pracowali w izolacji.
L. Farrer skupił się na zaangażowaniu społecznym w nowym programie ramowym badań i innowacji Komisji Europejskiej Horyzont Europa jako integralnym elemencie unijnej polityki otwartej nauki. „Otwarta nauka to modus operandi całego programu Horyzont Europa – współprojektowanie, współtworzenie i zaangażowanie obywateli są uwzględniane w całym programie” podkreślił Farrer. Wspomniał również o badaniu Eurobarometru dotyczącym wiedzy i postaw obywateli Europy wobec nauki i technologii, wyjaśniając, że w Europie istnieje wysoki poziom zainteresowania nauką i że wzrosło ono podczas pandemii COVID-19.
O perspektywach zaangażowania społecznego w naukę poza Europą mówili: dr Jenni Metcalfe, prezes Publicznej Sieci Komunikacji Naukowo-Technicznej, Shadrack Mkansi z Południowoafrykańskiej Agencji Rozwoju Nauki i Technologii, Ganigar Chen z Narodowego Muzeum Nauki Tajlandii oraz Liu Xiaokan, wiceprezes Pekińskiego Stowarzyszenia Nauki i Technologii.
Wieczór 7 grudnia 2021 r. upłynął pod znakiem zabawy, urodzinowych eksperymentów oraz wspomnień.
Następna konferencja EUSEA odbędzie w kwietniu 2022 r. w Cork, Irlandia. Wszyscy mają nadzieję, że uda się ją zorganizować w trybie stacjonarnym.
Barbara Cader-Sroka (Pełnomocnik Środowiskowego Koordynatora DFN ds. współpracy międzynarodowej)